Nghề luật sư, không chỉ cần giỏi chuyên môn, có khả năng hùng biện, nói năng khúc chiết mà còn phải biết truyền cảm hứng tới người khác và cũng cần phải có chút ‘tinh quái”…
“Theo dõi hoạt động tác nghiệp của luật sư Mia Yamamoto (luật sư bảo vệ cho Minh Béo), tôi thấy bà đã hội tụ đủ các yếu tố đó. Minh Béo đã gặp may khi có một luật sư “quái kiệt” bảo vệ cho mình”. Đó là lời chia sẻ của Luật sư Nguyễn Thanh Hà (Chủ tịch Công ty Luật SBLAW- Hà Nội) khi nói về luật sư Mia Yamamoto.
Theo luật sư Hà thì: Về nguyên tắc, pháp luật của nước nào cũng có quy định về việc hoãn phiên tòa, tuy nhiên quy định cụ thể trường hợp hoãn phiên tòa thì có những điểm khác nhau. Vụ án của Minh Béo, luật sư Mia Yamamoto đã đề nghị hoãn 3 lần liên tiếp; bên cạnh đó luật sư Mia Yamamoto yêu cầu tòa án không cho phép ghi hình tại phiên tòa, che chắn những ống kính phóng viên khi hướng về Minh Béo, không tiết lộ bất cứ một thông tin gì với báo chí về tình trạng thân chủ của mình… Đây là biện pháp nghiệp vụ rất khôn khéo của luật sư Mia Yamamoto nhằm bảo vệ tốt nhất cho thân chủ của mình.
Một mũi tên, trúng hai đích
Ở nước Mỹ, tội lạm dụng tình dục trẻ em được coi là đặc biệt nghiêm trọng; hơn nữa bị cáo lại là người Việt Nam, khó có thể tránh được sự tò mò, kỳ thị… nên tất nhiên càng thu hút sự quan tâm của dư luận, báo chí. Trên thực tế cho thấy không ít vụ án, do sức ép của dư luận đã gây ảnh hưởng lớn đến tâm lý của Bồi thẩm đoàn (Hội đồng xét xử).
Đặc biệt, khi có sự “giám sát” của báo chí thì thẩm phán còn căng thẳng hơn. Họ phải thận trọng từng chi tiết để có một phán quyết đúng người, đúng tội. Trong trường hợp của Minh Béo thì áp lực của truyền thông đối với Bồi thẩm đoàn còn tăng lên gấp bội (như đã phân tích ở trên), nếu những thông tin về tình trạng tâm lý, phản ứng, hình ảnh… của Minh Béo được tiết lộ thì càng gây sự chú ý của dư luận, sự việc có khi bị thổi phồng càng gây áp lực tâm lý cho Bồi thẩm đoàn và do đó tình trạng thân chủ (Minh Béo) của luật sư Mia Yamamoto sẽ càng xấu đi.
Bởi vậy, việc luật sư Mia Yamamoto rất kín tiếng với báo chí về Minh Béo là một động tác rất khôn ngoan. Tuy nhiên, không vì thế mà luật sư Mia Yamamoto làm mất lòng báo chí, bà nói với các phóng viên rằng: “Tôi yêu các bạn, tôi nghĩ các bạn thật tuyệt vời, nhưng tôi sẽ không chia sẻ bất kỳ thông tin gì. Tôi hiểu công việc của quý vị và tôi cũng tôn trọng nó. Trên hết, tôi tin rằng luật pháp thuộc về mọi người, thuộc về tất cả chúng ta. Vì thế, họ nên biết càng nhiều thông tin càng tốt. Điều tôi lo lắng ở đây là truyền thông chỉ quan tâm đến những khía cạnh nhạy cảm… Tôi cũng hiểu là dư luận thường quan tâm những điều này. Tôi chỉ nghĩ là sẽ không lành mạnh nếu họ chỉ được cung cấp những thông tin như vậy”. Nếu là phóng viên khi nghe những lời chia sẻ ngọt ngào, có lý có tình như thế của luật sư Mia Yamamoto thì tôi cũng không thể chê trách được gì- rõ ràng động thái của luật sư Mia Yamamoto có tác động kép: Bớt áp lực cho Bồi thẩm đoàn, tránh được sự bất lợi cho Minh Béo và cũng hài lòng giới truyền thông.
“Câu giờ” – Thủ thuật không lạ, nhưng không dễ
Dù pháp luật cho phép, nhưng việc hoãn phiên tòa phải dựa trên những căn cứ quy định của Luật Tố tụng hình sự và phải được Bồi thẩm đoàn xem xét, quyết định với những thủ tục chặt chẽ. Không phải luật sư thích hoãn là được.
Để hoãn phiên tòa, luật sư phải đưa ra những lý do phù hợp với quy định của pháp luật, có tính thuyết phục. Đối với vụ án Minh Béo, tôi cho rằng lúc này đang thu hút sự quan tâm của giới truyền thông và dư luận. Nếu đem ra xét xử thì Minh Béo sẽ bất lợi. Vả lại cũng không loại trừ những chứng cứ có lợi để bảo vệ cho Minh Béo của luật sư Mia Yamamoto còn yếu nên luật sư Mia Yamamoto cần phải có thời gian nghiên cứu, tìm hiểu các tình tiết và thu thập thêm chứng cứ. Nhưng dù sao phiên tòa được hoãn tới 3 lần cũng là một thắng lợi lớn của luật sư Mia Yamamoto. Không dễ để có thể Bồi thẩm đoàn và công tố chấp nhận hoãn phiên tòa tới 3 lần nếu những lý do luật sư Mia Yamamoto không có căn cứ xác đáng, tính thuyết phục cao. Không phải luật sư nào cũng làm được như thế.
Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBLAW- Hà Nội
Nguyên tắc tối cao của luật sư là bảo vệ quyền lợi cho thân chủ của mình. Từ đó đưa ra những chứng cứ có lợi nhất để gỡ tội, làm giảm hình phạt cho thân chủ của mình. Cho dù bị cáo có phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, bị xã hội lên án thì luật sư vẫn phải làm điều đó, không được làm xấu đi tình trạng thân chủ của mình. Những việc làm của luật sư Mia Yamamoto chứng tỏ bà đang cố tìm mọi cách để thực hiện nguyên tắc tối thượng đó.
Bên cạnh đó, tố tụng của Hoa Kỳ là tố tụng tranh tụng, khác với tố tụng xét hỏi tại Việt Nam, có nghĩa là Bồi thẩm đoàn sẽ là trọng tài và nghe công tố là bên buộc tội và luật sư là bên gỡ tội đưa ra các chứng cứ, lập luận để bảo vệ quan điểm của mình, sau đó Bồi thẩm đoàn sẽ căn cứ vào diễn biến của phiên toà để quyết định, điều này đặt nhiệm vụ của luật sư là trung tâm của tiến trình tố tụng, luật sư sẽ phải chuẩn bị rất kỹ lập luận, chứng cứ và cũng sẽ phải rất giỏi ứng biến theo những diễn biến bất ngờ tại phiên toà.
Từ những thông tin trên báo chí về cách ứng xử của luật sư Mia Yamamoto, tôi cho rằng bà là một con người có chiến thuật và chiến lược rõ ràng, sâu sắc, trầm tĩnh và có tài hùng biện, thuyết phục rất tốt. Cách làm việc, xử lý tình huống linh hoạt của luật sư Mia Yamamoto rất đáng nể. Đó là một bài học quý cho giới luật sư. Hy vọng luật sư Mia Yamamoto sẽ làm được những điều tốt nhất cho Minh Béo. Chúng ta cùng chờ diễn biến và kết quả của phiên toà.
