Đề nghị tòa soạn cho biết người lợi dụng bão lụt khan hiếm hàng hóa để tăng giá bán, thu lợi bất chính thì bị xử lý thế nào?
Vấn đề bạn hỏi, thạc sĩ, luật sư Nguyễn Thanh Hà (Chủ tịch Công ty Luật SBLAW) giải đáp như sau:
Khoản 7, Điều 12, Luật Phòng, chống thiên tai quy định việc lợi dụng thiên tai đầu cơ nâng giá hàng hóa, vật tư, phương tiện, trang thiết bị, nhu yếu phẩm để trục lợi, gây thiệt hại tới đời sống dân sinh là hành vi bị nghiêm cấm. Tùy theo tính chất, mức độ của hành vi vi phạm mà người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Khi thị trường có biến động về cung cầu, giá cả hàng hóa do thiên tai mà lợi dụng tình hình khan hiếm hàng hóa để mua vét, mua gom hàng hóa có giá trị từ 50.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng nhằm bán lại thu lợi bất chính mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì bị xử phạt về “hành vi đầu cơ hàng hóa” Mức phạt thấp nhất từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng ( theo quy định tại điểm b, khoản 1, Điều 46, Nghị định số: 185/2013/NĐ-CP ngày 15 tháng 11 năm 2013); mức phạt cao nhất là 100.000.000 đồng. Ngoài ra còn bị tịch thu tang vật, buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp…Hoặc có thể bị xử phạt về “hành vi găm hàng” theo quy định tại Điều 47, nghị định này, mức phạt cao nhất 30.000.000 đồng.
Nếu lợi dụng thiên tai để định giá mua, giá bán hàng hóa, dịch vụ bất hợp lý sẽ bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng; buộc nộp vào ngân sách nhà nước số tiền thu lợi do định giá mua, giá bán hàng hóa, dịch vụ bất hợp lý (theo quy định tại Điều 17, Nghị định 109/2013/NĐ-CP ngày 24 tháng 09 năm 2013).
Trường hợp lợi dụng tình hình khan hiếm hoặc tạo ra sự khan hiếm giả tạo trong tình hình thiên tai, mua vét hàng hóa có số lượng lớn nhằm bán lại thu lợi bất chính gây hậu quả nghiêm trọng, thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự về “tội đầu cơ” theo quy định tại Điều 160 BLHS năm 1999, sửa đổi bổ sung năm 2009. Người phạm tội sẽ bị phạt tiền từ hai mươi triệu đồng đến hai trăm triệu đồng hoặc phạt tù từ sáu tháng đến năm năm. Nếu hàng đầu cơ có số lượng đặc biệt lớn; thu lợi bất chính đặc biệt lớn hoặc gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. thì có thể bị phạt tù 15 năm.
