Câu hỏi: Tôi và chồng tôi chung sống với nhau từ năm 2005, đến nay đã được 15 năm. Tuy nhiên thời gian gần đây vợ chồng tôi hay xảy ra mâu thuẫn gay gắt. Tôi hiện muốn ly hôn, mặc dù chúng tôi trước kia không làm giấy đăng ký kết hôn nhưng lại có sổ hộ khẩu chung và trong sổ hộ khẩu có ghi rõ vợ chồng tôi và con của chúng tôi. Vậy trường hợp của tôi nếu không có giấy đăng ký kết hôn nhưng lại có sổ hộ khẩu thì có giải quyết ly hôn được không và nếu ly hôn thì những tài sản trong đó được chia ra sao?
Luật sư tư vấn:
Công ty Luật TNHH SB LAW cảm ơn bạn đã quan tâm đến dịch vụ tư vấn pháp luật của chúng tôi. Liên quan đến thắc mắc của bạn, chúng tôi xin tư vấn như sau:
Trường hợp bạn và chồng bạn thực hiện việc sống chung với nhau từ năm 2005 mà chưa thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn thì về mặt pháp luật, quan hệ giữa bạn với chồng bạn ở đây chỉ được coi là quan hệ nam nữ chung sống như vợ chồng. Nếu bạn có đơn yêu cầu ly hôn thì căn cứ theo điều 53 Luật hôn nhân và gia đình 2014 Tòa án sẽ thụ lý và tuyên bố không công nhận quan hệ vợ chồng theo quy định tại Khoản 1 Điều 14 Luật này; quan hệ tài sản được giải quyết theo quy định tại Điều 15, 16 Luật hôn nhân và gia đình 2014:
“Điều 16. Giải quyết quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn
- Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn được giải quyết theo thỏa thuận giữa các bên; trong trường hợp không có thỏa thuận thì giải quyết theo quy định của Bộ luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
- Việc giải quyết quan hệ tài sản phải bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và con; công việc nội trợ và công việc khác có liên quan để duy trì đời sống chung được coi như lao động có thu nhập.”
Tài sản chung của bạn và chồng sẽ được chia theo thỏa thuận giữa các bên, trường hợp không thỏa thuận được thì giải quyết theo quy định của Bộ luật dân sự 2015 về chia tài sản thuộc sở hữu chung, việc giải quyết này phải đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của phụ nữ và con, công việc nội trợ và công việc khác có liên quan để duy trì đời sống chung được coi như lao động có thu nhập. Điều 219 BLDS 2015 quy định về việc chia tài sản thuộc sở hữu chung như sau:
“Điều 219. Chia tài sản thuộc sở hữu chung
- Trường hợp sở hữu chung có thể phân chia thì mỗi chủ sở hữu chung đều có quyền yêu cầu chia tài sản chung; nếu tình trạng sở hữu chung phải được duy trì trong một thời hạn theo thỏa thuận của các chủ sở hữu chung hoặc theo quy định của luật thì mỗi chủ sở hữu chung chỉ có quyền yêu cầu chia tài sản chung khi hết thời hạn đó; khi tài sản chung không thể chia được bằng hiện vật thì chủ sở hữu chung có yêu cầu chia có quyền bán phần quyền sở hữu của mình, trừ trường hợp các chủ sở hữu chung có thỏa thuận khác.
- Trường hợp có người yêu cầu một người trong số các chủ sở hữu chung thực hiện nghĩa vụ thanh toán và chủ sở hữu chung đó không có tài sản riêng hoặc tài sản riêng không đủ để thanh toán thì người yêu cầu có quyền yêu cầu chia tài sản chung và tham gia vào việc chia tài sản chung, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Nếu không thể chia phần quyền sở hữu bằng hiện vật hoặc việc chia này bị các chủ sở hữu chung còn lại phản đối thì người có quyền có quyền yêu cầu người có nghĩa vụ bán phần quyền sở hữu của mình để thực hiện nghĩa vụ thanh toán.”
Như vậy, khi bạn chấm dứt quan hệ chung sống như vợ chồng với chồng bạn, nếu không thỏa thuận được về việc chia tài sản chung và có yêu cầu Tòa án chia tài sản thì tài sản chung được tạo lập trong quá trình chung sống của hai người sẽ được chia cho các bên tương ứng với công sức đóng góp của các bên vào khối tài sản chung đó. Trường hợp nếu tài sản không chia được bằng hiện vật thì bạn có quyền yêu cầu chồng mình thanh toán cho mình giá trị phần tài sản tương ứng hoặc ngược lại. Việc giải quyết quan hệ tài sản phải bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và con; công việc nội trợ và công việc khác có liên quan để duy trì đời sống chung được coi như lao động có thu nhập.
