Câu hỏi: Tôi là Hà. Sau 1 trận bão lũ 3 năm trước bố tôi đã mất tích. Sau đó gia đình tôi đã cố gắng tìm kiếm nhưng không hề có thông tin ông còn sống nên tôi đã yêu cầu Tòa án tuyên bố của tôi đã chết và mẹ tôi cũng không yêu cầu ly hôn. Di sản của ông để lại trị giá 2 tỷ đồng và chúng tôi đã yêu cầu Tòa án chia tài sản theo pháp luật. Sau 1 thời gian ngắn chia tài sản thì bố tôi quay trở về và ông yêu cầu chúng tôi trả lại tài sản. Xin hỏi trong trường hợp này chúng tôi có phải trả lại tài sản đã được chia thừa kế không?
Luật sư tư vấn:
Công ty Luật TNHH SB LAW cảm ơn bạn đã quan tâm đến dịch vụ tư vấn pháp luật của chúng tôi. Liên quan đến thắc mắc của bạn, chúng tôi xin tư vấn như sau:
Điều 71 Bộ luật dân sự 2015 quy định về các trường hợp để tuyên bố 1 người đã chết:
“1. Người có quyền, lợi ích liên quan có thể yêu cầu Tòa án ra quyết định tuyên bố một người là đã chết trong trường hợp sau đây:
a) Sau 03 năm, kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;
b) Biệt tích trong chiến tranh sau 05 năm, kể từ ngày chiến tranh kết thúc mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;
c) Bị tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai mà sau 02 năm, kể từ ngày tai nạn hoặc thảm hoạ, thiên tai đó chấm dứt vẫn không có tin tức xác thực là còn sống, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác;
d) Biệt tích 05 năm liền trở lên và không có tin tức xác thực là còn sống; thời hạn này được tính theo quy định tại khoản 1 Điều 68 của Bộ luật này.
…”
Sau 3 năm xảy ra thiên tai mà vẫn không xác định được tin tức xác thực bố bạn còn sống nên bạn yêu cầu Tòa tuyên bố bạn đã chết là đúng pháp luật.
Sau khi bố bạn được tuyên bố đã chết 1 thời gian thì bố bạn lại quay trở về cho nên các quan hệ tài sản được xử lý theo quy định của pháp luật tại Điều 73 Bộ luật Dân sự 2015:
“1. Khi một người bị tuyên bố là đã chết trở về hoặc có tin tức xác thực là người đó còn sống thì theo yêu cầu của người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố người đó là đã chết.
2. Quan hệ nhân thân của người bị tuyên bố là đã chết được khôi phục khi Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố người đó là đã chết, trừ trường hợp sau đây:
a) Vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố là đã chết đã được Tòa án cho ly hôn theo quy định tại khoản 2 Điều 68 của Bộ luật này thì quyết định cho ly hôn vẫn có hiệu lực pháp luật;
b) Vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố là đã chết đã kết hôn với người khác thì việc kết hôn đó vẫn có hiệu lực pháp luật.
3. Người bị tuyên bố là đã chết mà còn sống có quyền yêu cầu những người đã nhận tài sản thừa kế trả lại tài sản, giá trị tài sản hiện còn.
Trường hợp người thừa kế của người bị tuyên bố là đã chết biết người này còn sống mà cố tình giấu giếm nhằm hưởng thừa kế thì người đó phải hoàn trả toàn bộ tài sản đã nhận, kể cả hoa lợi, lợi tức; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường.
4. Quan hệ tài sản giữa vợ và chồng được giải quyết theo quy định của Bộ luật này, Luật hôn nhân và gia đình.
5. Quyết định của Tòa án hủy bỏ quyết định tuyên bố một người là đã chết phải được gửi cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người bị tuyên bố là đã chết để ghi chú theo quy định của pháp luật về hộ tịch.”
Căn cứ vào quy định của pháp luật thì bố bạn có quyền yêu cầu bạn và những người được chia di sản thửa kế trả lại tài sản và giá trị hiện còn. Nếu bạn và những người nhận di sản thừa kế khác theo pháp luật cố tình giấu diếm tài sản để hưởng thừa kế thì bạn và những người được hưởng di sản thừa kế khác phải trả lại toàn bộ tài sản đã nhận kể cả hoa lợi, lợi tức nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường.
Tư vấn luật – Quyền thừa kế quyền sử dụng đất của Việt Kiều Trong chương trình Nhịp cầu Netviet, Kênh VTC10, luật sư Nguyễn Thanh Hà chủ tịch SBLAW đã trả lời phóng viên về tình huống quyền thừa kế quyền sử dụng đất của Việt Kiều như sau:
