Câu hỏi: Điều 7 Luật Doanh nghiệp 2005 quy định: Doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế có quyền kinh doanh các ngành nghề mà pháp luật không cấm. Trên thực tế thực hiện Luật cho thấy, một số cơ quan hành pháp vẫn tuỳ tiện cản trở doanh nghiệp thực thi nguyên tắc này, viện dẫn “không quản lý được thì cấm “. Liệu tình trạng trên có còn tái diễn?
Trả lời: Nguyên tắc doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế có quyền kinh doanh các ngành nghề mà pháp luật không cấm là một nguyên tắc cơ bản của nhà nước pháp quyền nhằm tăng cường quyền cho người ít quyền. Nguyên tắc này đã được quy định tại Điều 16 Hiến pháp 1992 sửa đổi 2001: “Tổ chức, cá nhân thuộc các thành phần kinh tế được sản xuất, kinh doanh trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm”.
Mặt khác, để thực hiện nhà nước pháp quyền phải hạn chế quyền của người nắm quyền, tức là cơ quan nhà nước chỉ được hành xử theo đúng quy định của pháp luật. Để thực hiện được nguyên tắc này, khoản 4 và khoản 5 Điều 7 Luật Doanh nghiệp 2005 đã có những quy định rõ ràng.
Khoản 4 Điều 7 quy định: “Chính phủ định kỳ rà soát, đánh giá lại toàn bộ hoặc một phần các điều kiện kinh doanh; bãi bỏ hoặc kiến nghị bãi bỏ các điều kiện không còn phù hợp; sửa đổi hoặc kiến nghị sửa đổi các điều kiện bất hợp lý; ban hành hoặc kiến nghị ban hành điều kiện kinh doanh mới theo yêu cầu quản lý nhà nước”.
Khoản 5 Điều 7 quy định: “Bộ, cơ quan ngang Bộ, Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân các cấp không được quy định về ngành, nghề kinh doanh có điều kiện và điều kiện kinh doanh”.
Các quy định trên sẽ hạn chế tối đa sự tuỳ tiện cản trở doanh nghiệp của các cơ quan hành pháp. Thêm vào đó, khi thực hiện Luật Doanh nghiệp 2005 thì cũng là lúc chúng ta phải hội nhập WTO. Khi đó, sự giám sát các cơ quan hành pháp không còn là việc nội bộ doanh nghiệp Việt Nam mà các cơ quan hành pháp của Việt Nam sẽ còn phải tuân thủ các cam kết quốc tế. Lúc đó, các Bộ, ngành, địa phương không thể có những văn bản pháp luật hạn chế quyền tự do kinh doanh để bảo đảm môi trường pháp luật kinh doanh, đầu tư của Việt Nam ngày càng minh bạch.
Theo Luật gia:Cao Bá Khoát và Luật sư:Trần Hữu Huỳnh.
