Mời Quý vị đón đọc nội dung bài trả lời phỏng vấn của luật sư Nguyễn Thanh Hà, từ công ty luật SBLAW về chủ đề Khi giao dịch gặp tiền giả, khách hàng nên hành xử như thế nào?
Câu hỏi: Nếu người dân đến giao dịch tiền mặt tại ngân hàng và gặp tiền giả thì làm sao? Luật có quy định người dân sẽ được đổi lại hay ngân hàng chịu trách nhiệm ra sao hay không? (Thực tế là nếu rút số tiền lớn thì người dân chỉ tin vào máy đếm ngân hàng chứ không thể ngồi dò xét từng tờ được).
Trả lời: Hiện tại, theo quy định của Thông tư số 28/2013/TT-NHNH quy định về xử lý tiền giả, tiền nghi giả trong ngành ngân hàng thì các ngân hàng thương mại khi phát hiện tiền giả sẽ tiến hành lập biên bản và thu giữ, nếu nghi là tiền giả thì ngân hang cũng sẽ tiến hành thu giữ và tiến hành giám định.
Vì vậy, khi người dân đến giao dịch tại ngân hàng, nếu người dân gặp tiền giả thì sẽ phải báo luôn với ngân viên giao dịch để họ có thể lập biên bản thu giữ. Sau đó, người dân sẽ tiến hành làm việc lại với bên đã cung cấp tiền cho mình để truy nguồn gốc của đồng tiền giả đó.
Một thực tế hiện nay là tại các ngân hàng, đều có một hệ thống phát hiện tiền giả hiện đại, khi phát hiện tiền giả, máy lập tức sẽ thông báo cho giao dịch viên để họ xử lý.
Câu hỏi: Bằng mắt thường, rất khó phân biệt tiền thật-giả. Có trường hợp rút tiền mặt từ ngân hàng này, sang ngân hàng khác giao dịch thì phát hiện tiền giả, trở lại ngân hàng đã rút tiền yêu cầu giải quyết thì không được giải quyết. Theo ông, những trường hợp này người dân nên làm gì?
Trả lời: Tại mỗi quầy giao dịch, ngân hàng đều đặt một thông báo là khi khách hàng rút tiền từ ngân hàng, trước khi mang tiền đi cần phải kiểm tra kỹ tiền xem tiền có bị rách nát hay không? Có phải là tiền giả hay không? Nếu phát hiện tiền giả tại thời điểm đó thì khách hang mới được đổi tiền khác, còn khi đã mang tiền ra khỏi ngân hang thì trách nhiệm của ngân hang không còn nữa.
Vì vậy, khi khách hang rút tiền tại ngân hang này, mang sang ngân hang khác giao dịch mới phát hiện tiền giả thì khách hang sẽ là người chịu rủi ro bởi ngân hàng đầu tiên đã hết trách nhiệm.
Tuy nhiên, khách hang cũng nên tiến hành quay lại ngân hang đầu tiên giao dịch để báo lại sự việc tiền giả cho họ, giúp họ kiểm tra lại quy trình xem có lỗi về máy móc hay con người dẫn tới có lọt tiền giả vào giao dịch hay không.
Một lời khuyên cho khách hàng là cần kiểm tra kỹ tiền khi giao dịch tại ngân hang,đặc biệt là khi rút tiền từ ngân hàng.
Câu hỏi: Có nghi ngờ rằng không thể nào không phát hiện ra tiền giả, chỉ là cá nhân hoặc nhóm người nào đó đánh tráo và người chịu thiệt thòi là khách hàng. Ông nghĩ qua những sự việc khách hàng gặp tiền giả thế này, các ngân hàng có nên có động thái gì để rà soát lại bộ máy và tạo lòng tin cho người giao dịch tại ngân hàng?
Trả lời: Theo tôi được biết, tiền của Việt Nam và tiền của các quốc gia khác đều có dấu bảo an và các ngân hang tại Việt Nam đều đầu tư công nghệ hiện đại để phát hiện tiền giả.
Việc có tiền giả tại ngân hàng có thể do một nhóm cá nhân hoặc nhóm người nào đó đánh tráo và trong nhiều trường hợp, người chịu thiệt thòi là khách hàng.
Vì vậy, theo quan điểm của tôi, khi khách hàng phát hiện tiền giả cần báo ngay cho ngân hàng, các ngân hàng sẽ ghi nhận ý kiến khách hàng, tiền hành điều tra nội bộ để xem do lỗi kỹ thuật hay lỗi con người, nếu là lỗi do con người, các ngân hang cần rà soat lại nội bộ và xử lý nghiêm, tạo lòng tin cho người giao dịch tại đây.
Bên cạnh đó, các ngân hàng Việt Nam cũng nên học kinh nghiệm của ngân hang thương mại nước ngoài về kinh nghiệm chống tiền giả, cải thiện và hoàn thiện quy trình để nâng cao chất lượng dịch vụ.
Câu hỏi: Bên cạnh đó, nếu rút tiền tại máy ATM mà người dân gặp tiền rách thì làm sao thưa luật sư?
Trả lời: Khi người dân giao dịch với ATM, nếu gặp tiền rách, người dân nên ghi nhận lại thông tin và liên hệ lại ngay với ngân hang để tiến hành đổi trả tiền.
Thông thường theo quy trình của một ngân hàng, tiền đưa vào ATM đều được ghi lại số serie và các thong tin khác để ngân hang có thể kiểm tra sau này.
Bên cạnh đó, các máy ATM đều có camera giám sát, vì vạy, khi có tiền bị rách, khách hàng cũng dễ chứng minh hơn.
