Orenthal James “O. J.” Simpson từng là ngôi sao thể thao, bình luận viên và đặc biệt là diễn viên nổi tiếng tại Mỹ. Sẽ thật là thừa khi nói thêm về độ nổi tiếng của ông. Nhưng người ta sẽ nhớ nhất về ông trong một phiên toà mà tại đó ông vừa là một ngôi sao vừa là nhân vật chính bị buộc tội giết chết vợ và người tình. Một phiên toà đến nay vẫn được xem là phiên toà thế kỷ tại Mỹ.
Chuyện kinh hoàng gì đã xảy ra?
Simpson kết hôn lần thứ hai với Nicole Brown Simpson, một diễn viên trẻ. Sau một thời gian chung sống, hai người xảy ra bất đồng. Vài ngày sau khi người vợ trẻ thông báo muốn chia tay, cảnh sát tìm thấy xác Nicole và tình nhân của cô. Ngay khi cảnh sát phát hiện xác nạn nhân, Simpson bỏ chạy. Cuộc bỏ chạy trên cao tốc được chiếu trực tiếp trên truyền hình quốc gia.
Nhiều người bàng hoàng không hiểu chuyện gì đang xảy ra khi kênh truyền hình liên tục quay về một chiếc xe chạy chậm và lòng vòng nhiều tiếng đồng hồ. Họ hoảng hốt khi biết rằng, ngôi sao điện ảnh đang ngồi trong xe và anh bị tình nghi giết người. Phía trước tay lái là người bạn của Simpson. Đằng sau tay lái Simpson cầm súng trên tay với biểu hiện muốn tự tử.
Trong suốt quá trình bỏ chạy, Simpson đã gọi điện cho mẹ và nói rằng “Mẹ, tất cả đều là lỗi của cô ấy”. Đặc biệt khi nhận thấy mình có thể bị kết tội giết người, ông đã viết một thư tuyệt mệnh. Chính vì vậy, để tránh gây áp lực tâm lý cho ngôi sao điện ảnh, cảnh sát còn cấm vận mọi tuyến đường để chiếc xe có thể chạy tự do.
Sau một quá trình dài, Simpson đã chủ động yêu cầu xe dừng lại và ra trình diện. Và sự trình điện này của Simpson đã tạo nên một Phiên tòa thế kỷ tại Mỹ. Trong đó, phần tạo nên phiên tòa thế kỷ ấy chính là nhờ vào đội ngũ luật sư của Simpson. Một “dream team” của mọi thời đại.
“Dream team” gồm những ai?
Đội ngũ luật sư của Simpson đến giờ vẫn được biết đến là Dream Team trong ngành luật, khó có cơ hội chứng kiến một đội nào xuất sắc như thế lần thứ 2. Không quá khi ví đây là giải ngân hà các ngôi sao sáng trong nghề luật. “Dream team” gồm có:
+ Johnnie L. Cochran Jr.: đây là luật sư chính. Ông là bạn của Michael Jackson và nhiều ngôi sao khác. Ông được biết đến như là luật sư của giới giàu có.
+ F. Lee Bailey và Robert Kardashian: đều là hai luật sư danh tiếng bậc nhất trong giới luật sư.
+ Robert Shapiro: là nhà đồng sáng lập của trang web nổi tiếng LegalZoom.
+ Alan Dershowitz: Danh tiếng của luật sư này thì khỏi phải bàn. Hiện ông được biết là luật sư đứng ra bảo vệ cho ông chủ của trang WikiLeaks Julian Assange.
+ Ngoài ra còn là 2 luật sư xuất sắc nhất trong lĩnh vực ADN.
Đâu là bằng chứng buộc tội ông?
Có thể nói mọi thứ đều là chỉ dấu cho thấy hành vi phạm tội rất rõ ràng của Simpson. Từ lá thư tuyệt mệnh, gần 9000 đô tiền mặt, hộ chiếu để bỏ chạy và quần áo cải trang được mua ngay trước khi vụ giết người xảy ra.
Đặc biệt, điều tra viên còn thu thập được các bằng chứng như tóc của Simpson vướng trên quần áo của nạn nhân, vết thương ở tay của Simpson, chiếc găng tay gây án có dính máu và vết máu được tìm thấy trong xe của Simpson. Kết quả xét nghiệm ADN cho thấy vết máu trùng với máu của Simpson.
Tội ác và truyền thông
Vụ án này là một cơ hội tuyệt vời cho giới truyền thông. Vụ án diễn ra trong một thời gian dài như một cách làm lợi cho giới truyền thông. Người ta ngừng chiếu mọi hoạt động giải trí, thậm chí ngừng phát một trận bóng yêu thích chỉ để truyền hình trực tiếp phiên toà của Simpson.
Chưa dừng lại ở đó, mọi đời tư của Simpson đều được giới truyền thông đưa tin. Nhưng có vẻ như theo hướng nói về cuộc sống thường ngày của một ngôi sao nổi tiếng hơn là về một người đang đợi phán xét.
Ai sẽ đóng vai trò quyết định Simpson có tội hay không?
Thẩm phán quan trọng nhưng quyền quyết định lại thuộc Bồi thẩm đoàn gồm 12 người. Tại toà án Mỹ, bồi thẩm đoàn là người đưa ra ý kiến về việc bị cáo có tội hay không sau khi nghe phần tranh luận giữa luật sư và cơ quan thực thi pháp luật.
Và nếu để ý kỹ thì ngay từ đầu việc lựa chọn thành phần bồi thẩm đoàn đã là một chỉ dấu về điểm lành dành cho Simpson. Vì sao? Vì thẩm phán phiên toà Marica, người về sau bị chỉ trích gay gắt bởi những sai sót trong quá trình điều tra, với mục đích nào đó đã chuyển địa điểm xét xử từ vùng có tỉ lệ người da màu thấp sang vùng có tỉ lệ người da màu cao hơn. Chính vì vậy, thành phần bồi thẩm đoàn da màu chiếm tỉ lệ vượt trội 10/12.
Bà Marica tin rằng tỉ lệ như vậy sẽ đảm bảo khả năng bồi thẩm đoàn sẽ ủng hộ quan điểm theo hướng buộc tội hơn bởi tại thời điểm đó nhiều phụ nữ da màu vẫn là nạn nhân của bạo hành gia đình. Và như vậy, chắc hẳn họ sẽ chia sẻ với nạn nhân.
Về sau, nhận định này là một sai lầm lớn bởi Simpson vốn là một thần tượng của người da màu và họ luôn có ác cảm với người vợ mới của Simpson khi biết rằng cô đã để ý đến Simpson từ thời điểm mà ông vẫn đang sống hạnh phúc với người vợ đầu.
Luật sư đã xoay chuyển tình thế ra sao?
Trước những chứng cứ rõ ràng, nhiệm vụ của các luật sư là rất nan giải. Vậy họ cần phải làm gì? Có hai mục tiêu cần đặt ra: vô hiệu hóa các chứng cứ và biến Simpson trở thành nạn nhân của nạn nhân của phân biệt chủng tộc.
Trước toà, các luật sư của Simpson đã có một màn trình diễn gay cấn. Đối với vết máu trong găng tay, luật sư chuyên về ADN của Simpson đã chứng minh rằng mẫu máu đã có dấu vết tay của các nhà khoa học khi phân tích trong phòng thí nghiệm.
Nhưng luận điểm này chưa đủ để có thể gỡ được hết tội cho Simpson. Còn vết máu rõ ràng trong xe mà điều tra viên đã thu thập được thì sao? Mọi thông tin đều khớp với Simpson. Chính điểm khó này đã mở ra một hướng đi cho thấy đây là một dream team thật sự.
Theo đó, đội ngũ luật sư tập trung tìm hiểu về các vụ án mà điều tra viên này đã từng tham gia. Khi nghiên cứu họ bất ngờ nhận ra rằng, trong nhiều vụ án trước đó mà bị cáo là người da màu, điều tra viên đã liên tục sử dụng những từ thể hiện phân biệt chủng tộc, cụ thể ông gọi là Nigger (một từ chỉ người da đen có tính phân biệt chủng tộc mạnh). Khi một điều tra viên đã có hành vi phân biệt chủng tộc, thì người ta sẽ không còn bàn đến vấn đề có tội hay không.
Thay vào đó, người có hành vi như vậy sẽ là mục tiêu để người khác phán xét về mọi động cơ. Chính từ đây, luật sư của Simpson quyết định phải thuyết phục được bồi thẩm đoàn rằng thân chủ của họ thực chất là nạn nhân của một vụ phân biệt chủng tộc.
Luật sư cho rằng chứng cứ thu thập của một điều tra viên phân biệt chủng tộc khi buộc tội một người da màu là không đáng tin. Họ cho rằng, điều tra viên vì mục đích cá nhân đã tạo nên chứng cứ giả. Ông đã sắp đặt những vết máu trong xe của Simpson.
Như vậy, các luật sư của Simpson đã đi được 2/3 chặng đường. Và họ quyết định chơi một quân bài chiến lược. Chiếc găng tay định mệnh. Khi điều tra viên khẳng định đây chắc chắn là chiếc găng tay mà nam diễn viên đã đeo khi gây án.
Luật sư của Simpson liên tục tấn công quan điểm này và thách thức rằng nếu đây đúng là găng tay do thân chủ của họ đeo thì chắc chắn phải vừa với tay của Simpson.
Ngược lại, đây không phải là găng tay của thân chủ họ. Để có câu trả lời, họ đề nghị toà cho thân chủ thử đeo găng tay ngay tại toà. Có vẻ toà chỉ đợi có vậy bởi họ chắc chắn 100% đây là găng tay Simpson đeo khi gây án nên lập tức đồng ý.
Từ đây, người ta chứng kiến không phải một phạm nhân tại toà, mà thay vào đó lại là một vai diễn khác của Simpson. Và Simpson lại có cơ hội cho thấy anh là một diễn viên xuất sắc thế nào. Mọi máy quay đều tập trung vào gương mặt và đôi tay của Simpson. Một chiếc găng tay Simpson thử đã vừa. Còn chiếc còn lại? Anh vừa thử chiếc còn lại, vừa tiến lại gần bồi thẩm đoàn.
Từng ngón tay đang xỏ dần vào, tuy nhiên găng tay chợt dừng lại. Rất khó để Simpson đeo vào thêm. Ban xét xử giật mình không hiểu chuyện gì xảy ra. Chỉ có luật sư và Simpson mỉm cười. Toà đã quá tự tin và quên đi một chi tiết: đây là chiếc găng tay bằng da đã ngấm máu thì sau một thời gian sẽ co lại. Đơn giản nhưng lại là bước ngoặt của vụ án.
Chớp lấy cơ hội này, luật sư của Simpson đã đưa ra một câu nói nổi tiếng “Nếu đã không đeo vừa, các ông phải tuyên bố trắng án” (If it doesn’t fit, you must acquit).
Cuối cùng, phiên toà thế kỷ khép lại khi bồi thẩm đoàn vốn đã luôn bị choáng ngợp khi xung quanh họ bị bao phủ toàn là các ngôi sao, ngôi sao vây quanh ngôi sao, đã đưa nhận định: Simpson vô tội.
Hiện nay, vẫn còn nhiều tranh cãi về liệu Simpson có thực sự có tội hay không nhưng có một điều mà mọi người đều đồng ý, đây là một minh chứng cho nhận định người giàu được luật bảo vệ tốt hơn.
Luật sư Phạm Duy Khương viết từ Mỹ, tổng hợp từ nhiều nguồn và có tham khảo ý kiến các luật sư tại Mỹ
Link bài viết: http://m.vntinnhanh.vn/my/phien-toa-the-ky-chien-thang-cua-nguoi-giau-va-nhung-thay-cai-ngoi-sao-101709
