Căn cứ Điều 10 Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, hệ thống tiêu chuẩn của Việt Nam bao gồm: Tiêu chuẩn quốc gia (“TCVN”) và Tiêu chuẩn cơ sở (“TCCS”). Nếu một công ty không sử dụng TCVN, tiêu chuẩn quốc tế (ISO, IEC…), tiêu chuẩn khu vực (EU…), hoặc tiêu chuẩn nước ngoài (JIS, ASTM, GB…) cho sản phẩm của mình, thì ít nhất công ty đó phải có Tiêu chuẩn tổ chức để sản xuất và triển khai kinh doanh.
Căn cứ Thông tư 21/2007/TT-BKHCN, việc xây dựng, công bố và áp dụng TCCS cho sản phẩm được tiến hành như sau:
- TCCS là tiêu chuẩn do tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp và các cơ quan, tổ chức khác công bố để áp dụng trong các hoạt động của tổ chức đó.
- Yêu cầu đối với TCCS:
- TCCS không được trái với quy chuẩn kỹ thuật và quy định của pháp luật hiện hành.
- TCCS cần được xây dựng phù hợp với trình độ tiến bộ khoa học và công nghệ, đáp ứng được yêu cầu quản lý, sản xuất kinh doanh của cơ sở.
- Căn cứ xây dựng TCCS:
TCCS được xây dựng dựa trên các kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ, tiến bộ kỹ thuật, kinh nghiệm, nhu cầu và khả năng thực tiễn của cơ sở. Các tiêu chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn quốc tế, khu vực hoặc nước ngoài tương ứng được khuyến khích sử dụng để xây dựng hoặc chấp nhận thành TCCS.
- Loại TCCS:
TCCS có thể gồm các loại sau:
- Tiêu chuẩn yêu cầu kỹ thuật;
- Tiêu chuẩn phương pháp thử, phương pháp đo và hiệu chuẩn;
- Tiêu chuẩn ghi nhãn, bao gói, vận chuyển, bảo quản;
- Tiêu chuẩn quá trình;
- Tiêu chuẩn dịch vụ;
- Tiêu chuẩn môi trường.
Tùy theo loại hình, quy mô hoạt động, mục đích, yêu cầu quản lý nội bộ, các cơ sở có thể vận dụng cách thức phân loại trên hoặc bổ sung loại tiêu chuẩn mới để quy định về phân loại tiêu chuẩn một cách thích hợp cho cơ sở mình.
- Phương thức xây dựng TCCS:
TCCS có thể được xây dựng theo những phương thức cơ bản sau:
- Chấp nhận tiêu chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn khu vực hoặc tiêu chuẩn nước ngoài tương ứng thành TCCS;
- Xây dựng mới TCCS trên cơ sở sử dụng các kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ, các kết quả thử nghiệm, đánh giá, phân tích và thực nghiệm;
- Sửa đổi, bổ sung TCCS hiện hành.
Trình tự, thủ tục xây dựng và công bố TCCS:
- Tuỳ theo quy mô, loại hình sản xuất kinh doanh của cơ sở, trình tự, thủ tục xây dựng và công bố TCCS có thể bao gồm những bước như sau:
- Bước 1: Lập kế hoạch xây dựng TCCS ;
- Bước 2: Biên soạn dự thảo TCCS;
- Bước 3: Tổ chức lấy ý kiến cho dự thảo TCCS;
- Bước 4: Tổ chức hội nghị chuyên đề về dự thảo TCCS;
- Bước 5: Xử lý ý kiến và hoàn chỉnh dự thảo TCCS;
- Bước 6: Lập hồ sơ dự thảo TCCS;
- Bước 7: Thẩm tra dự thảo TCCS;
- Bước 8: Công bố TCCS;
- Bước 9: In ấn TCCS.
- Công bố TCCS:
Người đứng đầu cơ sở xem xét và quyết định bằng văn bản về việc công bố TCCS . Hồ sơ dự thảo TCCS được lưu trữ tại cơ sở.
- Thể hiện nội dung và trình bày TCCS:
- Ký hiệu tiêu chuẩn cơ sở được thể hiện như sau:
- Số hiệu và năm ban hành tiêu chuẩn cơ sở được phân cách bằng dấu hai chấm (:)và được đặt sau ký hiệu TCCS;
- Chữ viết tắt tên cơ sở công bố (ban hành) tiêu chuẩn cơ sở được đặt sau năm ban hành tiêu chuẩn cơ sở và được phân cách bằng dấu gạch chéo.
Ví dụ:TCCS 27:2006/XXX là ký hiệu của tiêu chuẩn cơ sở có số hiệu là 27, do công ty có tên giao dịch viết tắt là XXX xây dựng và công bố năm 2006.
- Nội dung tiêu chuẩn cơ sở cần có các phần sau:
- Mục lục;
- Phần thông tin mở đầu;
- Phần cơ bản (phần khái quát, phần kỹ thuật);
- Phần thông tin bổ sung.
Khuôn khổ, mẫu trình bày và thể hiện nội dung tiêu chuẩn cơ sở có thể tham khảo TCVN 1-2 về trình bày và thể hiện nội dung tiêu chuẩn quốc gia. 3.3.3. Tiêu chuẩn cơ sở cần phải trình bày ngắn gọn, rõ ràng, chính xác, dễ đọc, không sai lỗi, không gây nhầm lẫn và hiểu thành nhiều nghĩa.
- Tiêu chuẩn cơ sở có thể đóng rời từng tiêu chuẩn hoặc thành từng tập tiêu chuẩn theo chủ đề hoặc đối tượng tiêu chuẩn.
- Các trang của TCCS cần được đánh số và có thể được in dưới dạng tờ rời để thuận tiện cho việc bổ sung, huỷ bỏ hoặc thay thế nội dung. Tiêu chuẩn cơ sở có thể có tờ bìa hoặc không có tờ bìa.
- Căn cứ hướng dẫn chung này, các cơ sở tổ chức xây dựng các quy trình, hướng dẫn cụ thể về xây dựng và công bố tiêu chuẩn cơ sở phù hợp với điều kiện, quy mô của cơ sở.
