Một trong những quyền và nhiệm vụ của Hội đồng thành viên quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 47 Luật Doanh nghiệp 2005 là: “Bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Chủ tịch Hội đồng thành viên”. Ngoài ra, khoản 1 Điều 49 Luật Doanh nghiệp còn quy định thêm: “Hội đồng thành viên bầu một thành viên làm Chủ tịch”. Như vậy, chỉ Hội đồng thành viên mới có quyền thay thế Chủ tịch Hội đồng thành viên. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào việc thay đổi Chủ tịch Hội đồng thành viên cũng dễ dàng. Tình huống sau đây sẽ làm rõ điều đó.
Tình huống: Công ty trách nhiệm hữu hạn A gồm ba thành viên là pháp nhân X (chiếm 64% vốn điều lệ), cá nhân N (chiếm 17% vốn điều lệ) và cá nhân P (chiếm 19% vốn điều lệ). Ông M là người đại diện theo ủy quyền của pháp nhân X đang giữ chức Chủ tịch Hội đồng thành viên. Ngày 29/8/2008, X rút tư cách người đại diện theo ủy quyền của ông M và thay bằng ông T. Hai thành viên còn lại tuyên bố rằng: Việc thay thế người đại diện theo ủy quyền là quyền của pháp nhân X, còn chúng tôi sẽ phủ quyết việc bãi miễn chức vụ Chủ tịch Hội đồng thành viên. Câu hỏi được đặt ra trong tình huống này là: Ông M có đương nhiên mất tư cách Chủ tịch Hội đồng thành viên
Theo quy định tại Điều 48 Luật Doanh nghiệp 2005, thành viên có quyền thay đổi người đại diện theo ủy quyền bất kỳ lúc nào. Tuy nhiên, trong trường hợp này, người đại diện theo ủy quyền của thành viên lại đồng thời là Chủ tịch Hội đồng thành viên nên muốn thay đổi cần phải có quyết định thay đổi của Hội đồng thành viên
Trường hợp Chủ tịch Hội đồng thành viên không phải là người đại diện theo pháp luật, Hội đồng thành viên muốn thông qua được quyết định thay đổi Chủ tịch Hội đồng thành viên thì cần phải được số thành viên sở hữu ít nhất 65% vốn góp biểu quyết tán thành. Trường hợp Chủ tịch Hội đồng thành viên là người đại diện theo pháp luật thì tỷ lệ phải là ít nhất 75%. Do đó, trong trường hợp trên, pháp nhân X không đủ tỷ lệ vốn góp để biểu quyết thay đổi chức vụ Chủ tịch Hội đồng thành viên.
Rõ ràng khi ông M đã bị bãi miễn tư cách người đại diện theo ủy quyền thì không thể làm thành viên Hội đồng thành viên, càng không thể tiếp tục giữ chức Chủ tịch Hội đồng thành viên. Tuy nhiên, vướng mắc ở Luật Doanh nghiệp là muốn bãi miễn Chủ tịch Hội đồng thành viên cần phải thông qua tại Hội đồng thành viên. Không thể để tình trạng một người không phải là người đại diện theo ủy quyền của thành viên làm Chủ tịch Hội đồng thành viên và người đại diện theo pháp luật của công ty.
Theo Luật gia: Cao Bá Khoát và Luật sư: Trần Hữu Huỳnh.
