1.Bản quyền là gì?
Bản quyền (hay quyền tác giả) là một thuật ngữ pháp lý được sử dụng để mô tả các quyền mà người sáng tạo có trên các tác phẩm văn học và nghệ thuật của họ. Các tác phẩm thuộc phạm vi bản quyền từ sách, nhạc, tranh, điêu khắc và phim, đến các chương trình máy tính, cơ sở dữ liệu, quảng cáo, bản đồ và bản vẽ kỹ thuật.
2) Những gì có thể được bảo vệ bằng bản quyền?
Danh sách đầy đủ các tác phẩm được bảo vệ bởi bản quyền thường không được tìm thấy trong pháp luật. Tuy nhiên, nói rộng ra, các tác phẩm thường được bảo vệ bởi bản quyền trên toàn thế giới bao gồm:-tác phẩm văn học như tiểu thuyết, thơ, kịch, tác phẩm tham khảo, bài báo;-chương trình máy tính, cơ sở dữ liệu;-phim, sáng tác âm nhạc, và vũ đạo;-các tác phẩm nghệ thuật như tranh, bản vẽ, ảnh và điêu khắc;kiến trúc; và-quảng cáo, bản đồ và bản vẽ kỹ thuật.
Bảo vệ bản quyền chỉ mở rộng cho các biểu thức, và không liên quan đến ý tưởng, quy trình, phương pháp hoạt động hoặc các khái niệm toán học như vậy. Bản quyền có thể có hoặc không có sẵn cho một số đối tượng, chẳng hạn như tiêu đề, khẩu hiệu hoặc logo, tùy thuộc vào việc chúng có đủ quyền tác giả hay không.
3) Bản quyền cho tôi những quyền gì? Những quyền của tôi với tư cách là tác giả của một tác phẩm là gì?
Có 2 loại quyền theo bản quyền: – quyền kinh tế, cho phép chủ sở hữu quyền nhận được phần thưởng tài chính từ việc người khác sử dụng các tác phẩm của mình; và- quyền đạo đức, bảo vệ lợi ích phi kinh tế của tác giả. Hầu hết các luật bản quyền quy định rằng chủ sở hữu quyền có quyền kinh tế cho phép hoặc ngăn chặn việc sử dụng nhất định liên quan đến tác phẩm hoặc, trong một số trường hợp, để nhận tiền thù lao cho việc sử dụng tác phẩm của mình (chẳng hạn như thông qua quản lý tập thể). Chủ sở hữu quyền kinh tế của tác phẩm có thể cấm hoặc ủy quyền:-bản sao của nó dưới nhiều hình thức khác nhau, chẳng hạn như xuất bản in hoặc ghi âm;-buổi biểu diễn công cộng của nó, chẳng hạn như trong một vở kịch hoặc tác phẩm âm nhạc;-ghi âm của nó, ví dụ, ở dạng đĩa compact hoặc DVD;-phát sóng của nó, bằng đài phát thanh, cáp hoặc vệ tinh;-bản dịch của nó sang các ngôn ngữ khác; và-chuyển thể của nó, chẳng hạn như một cuốn tiểu thuyết thành kịch bản phim.Ví dụ về các quyền đạo đức được công nhận rộng rãi bao gồm quyền yêu cầu quyền tác giả của tác phẩm và quyền phản đối các thay đổi đối với tác phẩm có thể gây tổn hại đến danh tiếng của tác giả.
4) Tôi có thể đăng ký bản quyền không?
Ở phần lớn các quốc gia, và theo Công ước Berne, bản quyền được bảo vệ tự động mà không cần đăng ký hoặc các thủ tục khác. Tuy nhiên, hầu hết các quốc gia đều có một hệ thống để cho phép đăng ký tự nguyện các tác phẩm. Các hệ thống đăng ký tự nguyện như vậy có thể giúp giải quyết các tranh chấp về quyền sở hữu hoặc sáng tạo, cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch tài chính, bán hàng, và chuyển nhượng quyền. Xin lưu ý rằng WIPO không cung cấp hệ thống đăng ký bản quyền hoặc cơ sở dữ liệu bản quyền có thể tìm kiếm. Tìm hiểu thêm về đăng ký bản quyền và hệ thống tài liệu.
5) Một tác phẩm là gì? Thuật ngữ “work” được sử dụng trong ngữ cảnh bản quyền để chỉ một loạt các sáng tạo trí tuệ, từ tiểu thuyết đến kiến trúc, chương trình máy tính, v.v. Để biết danh sách chi tiết hơn các tác phẩm có thể được bảo vệ bởi bản quyền, hãy tham khảo câu hỏi: “Những gì có thể được bảo vệ bằng bản quyền?
6) Biểu tượng © là gì? Tôi có cần phải thêm nó trong tác phẩm của mình không?Trước đây, một số quốc gia có luật pháp yêu cầu người giữ bản quyền tuân thủ một số thủ tục nhất định để được bảo vệ bản quyền. Một trong những thủ tục đó là bao gồm một dấu hiệu cho thấy bản quyền đã được yêu cầu, chẳng hạn như bằng cách sử dụng biểu tượng ©. Hiện tại, rất ít quốc gia vẫn áp đặt các thủ tục về bản quyền, do đó việc sử dụng các biểu tượng đó không còn là một yêu cầu pháp lý. Tuy nhiên, nhiều chủ sở hữu quyền vẫn bao gồm biểu tượng © như một cách dễ thấy để nhấn mạnh rằng tác phẩm đó được bảo vệ bởi bản quyền và tất cả các quyền đều được bảo lưu, trái với giấy phép ít hạn chế hơn.
7) Bảo vệ bản quyền kéo dài bao lâu?
Quyền kinh tế có giới hạn thời gian, có thể thay đổi theo luật quốc gia. Ở những quốc gia là thành viên của Công ước Berne, thời hạn phải bằng hoặc dài hơn 50 năm sau khi người sáng tạo chết. Thời gian bảo vệ dài hơn có thể được cung cấp ở cấp quốc gia. Liên hệ với văn phòng IP quốc gia của bạn để tìm hiểu thêm hoặc truy cập WIPO Lex để tham khảo luật pháp quốc gia.
