Câu hỏi: Xin chào Luật sư, tôi năm nay 33 tuổi và bị khuyết tật do tai nạn từ 6 năm trước. Gia đình tôi ở nông thôn và rất khó khăn, hiện đã khá hơn 1 chút. Giờ tôi muốn tham gia BHXH tự nguyện nhưng chưa rõ về điều kiện, thủ tục. Ngoài ra tôi có thể đóng 1 lần được không? Và mức đóng bảo hiểm là bao nhiêu? Mong Luật sư tư vấn giúp tôi.
Trả lời:
Công ty Luật TNHH SB Law cảm ơn bạn đã quan tâm đến dịch vụ tư vấn pháp luật của chúng tôi. Đối với trường hợp của bạn, chúng tôi có ý kiến tư vấn như sau:
Về điều kiện được tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện:
Tại Điều 2 Nghị định 134/2015/NĐ-CP quy định về đối tượng tham gia BHXH tự nguyện như sau:
“Điều 2. Đối tượng áp dụng
1. Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định tại Khoản 4 Điều 2 của Luật Bảo hiểm xã hội.
2. Cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan đến bảo hiểm xã hội tự nguyện.”.
Vì vậy đối tượng đáp ứng đủ điều kiện về độ tuổi và không thuộc trường hợp quy định tại Khoản 4 Điều 2 Luật bảo hiểm xã hội thì có thể tham gia BHXH tự nguyện
Về thủ tục để tham gia BHXH tự nguyện:
Tại Điều 24 Quyết định 595/QĐ- BHXH như sau:
“Điều 24. Đăng ký, đăng ký lại, điều chỉnh đóng BHXH tự nguyện; cấp sổ BHXH
1. Thành phần hồ sơ:
1.1. Người tham gia: Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS).
1.2. Đại lý thu/Cơ quan BHXH (đối với trường hợp người tham gia đăng ký trực tiếp tại cơ quan BHXH): Danh sách người tham gia BHXH tự nguyện (Mẫu D05-TS).
2. Số lượng hồ sơ: 01 bộ”.
Như vậy, để tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, bạn cần điền tờ khai cung cấp và thay đổi thông tin người tham gia BHXH theo mẫu TK1-TS và nộp cho cơ quan bảo hiểm xã hội cấp huyện nơi cư trú.
Và nếu bạn chưa có sổ bảo hiểm thì cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ cấp sổ bảo hiểm cho bạn trong thời hạn quy định tại điểm b, khoản 3 Điều 99 Luật bảo hiểm xã hội 2014:
“b) 07 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện lần đầu;”.
Theo đó, sau khi nhận đủ hồ sơ của bạn, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ cấp sổ bảo hiểm cho bạn trong thời hạn 07 ngày, nếu bạn tham gia bảo hiểm xã hội lần đầu.
Về việc đóng BHXH 1 lần:
Theo Khoản 1, Điều 9, Nghị định 134/2015/NĐ-CP quy định:
Phương thức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện theo Khoản 2 Điều 87 Luật bảo hiểm xã hội được quy định như sau:
1. Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được chọn một trong các phương thức đóng sau đây để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất:
a) Đóng hằng tháng;
b) Đóng 03 tháng một lần;
c) Đóng 06 tháng một lần;
d) Đóng 12 tháng một lần;
đ) Đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần;
Vì vậy bạn có thể lựa chọn 1 trong các cách đóng bảo hiểm trên
Về mức đóng BHXH tự nguyện:
Theo Điều 87 Luật BHXH năm 2014 và Điều 10 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật BHXH về BHXH tự nguyện quy định mức đóng tham gia BHXH tự nguyện của người lao động hàng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người lao động lựa chọn. Trong đó, mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn và cao nhất bằng 20 lần mức cơ sở. Cụ thể:
Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 1 Quyết định 59/2015/QĐ-TTg thì thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện thấp nhất bằng chuẩn hộ nghèo bằng 700.000 đồng/tháng. Do đó, mức đóng BHXH tự nguyện thấp nhất là 700.000 x 22% = 154.000 đồng/tháng.
Theo khoản 2 Điều 3 Nghị định 72/2018/NĐ-CP thì mức lương cơ sở là 1.390.000 đồng/tháng. Do vậy, thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở bằng 27.800.000 đồng/ tháng. Như vậy, mức đóng BHXH tự nguyện cao nhất là 27.800.000 x 22% = 6.116.000 đồng/tháng.
Bạn có thể lựa chọn thu nhập tháng để làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện với mức cao nhất là 27.800.000 đồng/tháng và mức thấp nhất là 700.000 đồng/tháng. Tương ứng với mức thu nhập, mức đóng BHXH tự nguyện cao nhất mà bạn tham gia không thấp hơn 154.000 đồng/tháng và không cao hơn 6.116.000 đồng/tháng. Việc lựa chọn mức đóng sẽ quyết định mức hưởng lương hưu hàng tháng và các chế độ BHXH khác sau này của bạn.
