Hiện nay, các loại xe máy thuộc Honda bị độn giá từ 10 đến hơn 20 triệu đồng. Thực tế, câu chuyện xe bị “làm giá” đã và đang diễn ra suốt nhiều năm. Tuy nhiên, thay vì bị siết chặt quản lý, mức giá chênh cứ ngày một được nới rộng ra đến mức khó tin. Nếu trong thời covid, các nhà thuốc tăng giá sẽ bị tước giấy phép hoạt động, xử phạt hành chính… nhưng khi xe tăng giá thì lại không có bất kỳ hành động quản lý giá nào cả.
Luật sư Nguyễn Thanh Hà – Chủ tịch Công ty Luật TNHH SB Law đã có bài viết về giải pháp nào cho tình trạng xe máy Honda bị “làm giá” suốt nhiều năm. Dưới đây là nội dung chi tiết:
Câu hỏi: Việc xuất hóa đơn với giá niêm yết, nhưng thu tiền theo giá chênh có phải hành vi vi phạm pháp luật không? Người dân có quyền khởi tố về việc này hay không? Việc để giá chênh như vậy liệu đây có phải là hành vi gây thất thoát, trốn thuế nhà nước?
Luật sư trả lời:
Giả sử tất cả các xe đều bị chênh lệch 10 triệu đồng nhân với 180.853 chiếc xe máy bán ra trong tháng 3/2022 (chưa nói đến xe ô tô các loại), thì số tiền không ghi vào hóa đơn là cực lớn. Đơn cử, các loại Honda SH, SH Mode chênh lệch từ 15 – 25 triệu đồng, SH350i chênh lệch tới 40 triệu đồng. Thế nhưng, số tiền lớn này lại không nằm trong khoản thu thuế của Nhà nước (10% thuế VAT, 20% thuế Doanh nghiệp).
Từ những con số nêu trên, có thể thấy rằng, xe máy của Honda luôn trong tình trạng “sốt”, chênh giá. Với thực trạng này, người tiêu dùng phải chịu giá đắt, các đại lý siêu lợi nhuận trong khi nhà nước thất thu thuế đáng kể. Với trung bình chênh giá 5-20 triệu đồng, ước tính các đại lý xe máy Honda đã bỏ túi không cần kê khai thuế VAT hàng chục tỉ đồng.
Theo quy định hiện hành, phí trước bạ xe máy được nộp trên cơ sở giá tính phí là giá trị xe ghi trên hóa đơn VAT. Tuy nhiên, nếu giá xe ghi trên hóa đơn thấp hơn mức giá tại Bảng giá tối thiểu tính phí trước bạ do Bộ Tài chính ban hành thì mức phí trước bạ sẽ nộp theo bảng giá của Nhà nước.
Ngược lại, nếu giá xe trên hóa đơn ghi cao hơn giá so với Bảng giá tính phí do Bộ Tài chính ban hành thì người mua xe máy sẽ phải nộp phí trước bạ theo giá trị thật của xe trên hóa đơn.
Chính vì vậy, trong giao dịch mua bán xe Honda chênh giá nhưng không ghi đủ vào hóa đơn hiện nay, phải chăng có sự thỏa hiệp giữa chính khách hàng và đại lý? Bởi khi hóa đơn ghi thấp hơn mức giá bán thật, khách hàng sẽ giảm được một khoản phí trước bạ, còn các đại lý trốn kê khai đủ thuế VAT theo giá trị hàng hóa thực tế đã bán.
Vì vậy, đã đến lúc các cơ quan chức năng cần tập trung xử lý nghiêm túc vấn nạn này và cũng đã đến lúc những người tiêu dùng “chân chính” Việt Nam phải tự lên tiếng để đảm bảo quyền lợi của mình thông qua việc khiếu nại, phản ánh với các cơ quan chức năng để xử lý triệt để tình trạng này.
Câu hỏi: Đã có luật nào quy định về vấn đề này hay chưa? Việc vấn nạn này tiếp diễn trong nhiều năm như vậy có phải luật pháp Việt Nam vẫn còn những lỗ hổng? Nếu còn thì ông có thể đề xuất 1 số cách khắc phục không.
Luật sư trả lời:
Luật sư nhận định việc xuất hóa đơn với giá niêm yết, nhưng thu tiền theo giá chệnh được coi là hành vi vi phạm pháp luật, cụ thể ở đây là hành vi trốn thuế. Theo đó, trốn thuế là hành vi vi phạm quy định về quản lý thuế của Nhà nước nhằm mục đích không nộp tiền thuế cho Nhà nước mà đáng lẽ phải nộp. Một trong những hành vi trốn thuế là: “Không xuất hóa đơn khi bán hàng hóa, dịch vụ hoặc ghi giá trị trên hóa đơn bán hàng thấp hơn giá trị thanh toán thực tế của hàng hóa, dịch vụ đã bán” (Điều 143 Luật Quản lý thuế 2019).
Ngoài ra, đối với trường hợp số tiền trốn thuế chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại Điều 17 Nghị định số 125/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn theo cấp số nhân với mức thuế đã trốn. Nếu số tiền trốn thuế từ 100 triệu đồng trở lên hoặc dưới 100 triệu đồng, nhưng đã bị xử phạt hành chính mà còn vi phạm, hoặc đã bị kết án về tội trốn thuế và chưa được xóa án tích thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 200 Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi bổ sung năm 2017), có mức phạt cao nhất là 7 năm tù giam.
Bên cạnh đó, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20 – 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 – 5 năm, hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản. Đối với pháp nhân thương mại phạm tội thì bị phạt tiền thấp nhất 300 triệu đồng, cao nhất 10 tỷ đồng tùy theo số thuế trốn. Ngoài ra, còn có thể bị đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 6 tháng đến 3 năm, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn trong khoảng thời gian từ 1 – 3 năm.
Tuy nhiên, từ thực tế, cũng phải khẳng định rằng, ở một số nước trên thế giới cũng có tình trạng bán giá chênh lệch như vậy và tuỳ theo hợp đồng giữa nhà sản xuất và đại lý uỷ quyền. Trong hợp đồng sẽ quy định rõ quyền lợi và nghĩa vụ giữa các bên, vì thế khó mà chế tài được đại lý bán giá chênh lệch nếu hợp đồng không có quy định ràng buộc.
Do đó, thiết nghĩ, để tránh thất thu thuế và đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng, có thể yêu cầu việc mua bán xe thông qua tài khoản ngân hàng. Bên cạnh đó, người mua cần phải yêu cầu người bán có hóa đơn rõ ràng, ghi đúng giá mà mình phải trả tiền.
