Ngày 31/12/2013, Chính phủ ban hành Nghị định 222/2013/NĐ-CP thay thế cho Nghị định 161/2006/NĐ-CP ngày 28/12/2006 của Chính phủ về thanh toán bằng tiền mặt. Nghị định cụ thể hoá các giải pháp, chủ trương của Đảng và Nhà nước về việc giảm thanh toán bằng tiền mặt, nhằm tiết kiệm chi phí xã hội liên quan, giảm thiểu rủi ro do thanh toán bằng tiền mặt, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong nền kinh tế.
Theo đó, đối tượng áp dụng của Nghị định gồm Ngân hàng nhà nước Việt Nam (sau đây gọi tắt là Ngân hàng nhà nước), tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, Kho bạc Nhà nước và các tổ chức, cá nhân có liên quan đến thanh toán bằng tiền mặt.
Theo Nghị định quy định:
Tiền mặt là tiền giấy, tiền kim loại do Ngân hàng Nhà nước phát hành;
Thanh toán bằng tiền mặt là việc tổ chức, cá nhân sử dụng tiền mặt để trực tiếp chi trả hoặc thực hiện các nghĩa vụ trả tiền khác trong các giao dịch thanh toán;
Dịch vụ tiền mặt là hoạt động của Ngân hàng Nhà nước, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, Kho bạc Nhà nước cung cấp cho khách hàng trong việc nộp, rút tiền mặt hoặc các dịch vụ khác có liên quan đến tiền mặt;
Trên cơ sở kế thừa Nghị định 161, Nghị định 222 bổ sung thêm một số quy định mới về thanh toán bằng tiền mặt đối với giao dịch chứng khoán, thanh toán bằng tiền mặt đối với giao dịch tài chính của doanh nghiệp và quy định giải ngân vốn cho vay của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Theo đó, sẽ hạn chế một số giao dịch không được thanh toán bằng tiền mặt như:
Giao dịch chứng khoán: Tổ chức, cá nhân không thanh toán bằng tiền mặt trong các giao dịch về chứng khoán trên Sở giao dịch chứng khoán. Tổ chức, cá nhân không thanh toán bằng tiền mặt trong các giao dịch chứng khoán đã đăng ký, lưu ký tại Trung tâm Lưu ký chứng khoán không qua hệ thống giao dịch của Sở giao dịch chứng khoán.
Giao dịch tài chính của doanh nghiệp: Các doanh nghiệp không thanh toán bằng tiền mặt trong các giao dịch góp vốn và mua bán, chuyển nhượng phần vốn góp vào doanh nghiệp. Các doanh nghiệp không phải tổ chức tín dụng không sử dụng tiền mặt khi vay và cho vay lẫn nhau.
Về giải ngân vay vốn cho vay: Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện việc giải ngân vốn cho vay đối với khách hàng bằng tiền mặt theo quy định của ngân hàng nhà nước
Và những quy định khác tại Nghị định số 222/2013/NĐ-CP của Chính phủ ngày 31/12/2013.
Nghị định 222 gồm 4 chương, 14 Điều, quy định về thanh toán bằng tiền mặt và quản lý nhà nước về thanh toán bằng tiền mặt trong một số giao dịch thanh toán trên lãnh thổ Việt Nam. Tuy những quy định này ban đầu có thể sẽ gây khó khăn bởi người dân vốn đã quen với việc giao dịch bằng tiền mặt, nhưng đây là hướng đi phù hợp với chủ trương giảm việc dùng tiền mặt trong nền kinh tế của Nhà nước, đẩy mạnh việc thanh toán qua các công cụ thanh toán, phù hợp với xu thế của nền kinh tế thế giới.
