Trong bài trả lời phỏng vấn Kênh ANTV, Luật sư Nguyễn Thanh Hà đã trao đổi về vấn đề quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp, chúng tôi trân trọng giới thiệu nội dung bài phỏng vấn này:
Biên Tập Viên: Theo dự thảo luật doanh nghiệp, doanh nghiệp được kinh doanh những ngành nghề mà pháp luật không cấm. Do vậy dư luận hiện đang rất quan tâm đến việc xây dựng danh mục các hoạt động cấm kinh doanh . Ông đánh giá thế nào về tính khả thi của việc xây dựng danh mục này?
Luật sư Nguyễn Thanh Hà:
Việc xây dựng danh mục các ngành nghề cấm kinh doanh là để đảm bảo quyền tư do kinh doanh của cá nhân, tổ chức trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm.
Nhưng theo tôi để việc xây dựng danh mục này để đảm bảo tính khả thi cần phải có sự thống nhất và đồng thuận của các cơ quan quản lý chuyên môn.
Hiện tại các ngành nghề cấm kinh doanh đang được quy định dàn trải ở các ngành luật khác nhau và còn ở các văn bản hướng dẫn thi hành như nghị định, thông tư, quyết định và có thể còn ở cả công văn hướng dẫn thi hành.
Giữa các quy phạm ở các ngành luật không có sự thống nhất trong việc áp dụng. Có quy phạm thì quy định là cấm những ngành nghề theo danh mục được liệt kê. Có quy phạm lại là quy định những ngành nghề, lĩnh vực được kinh doanh theo danh mục liệt kê.
Như vậy những ngành nghề, lĩnh vực không được liêt kê thì sẽ đươcng nhiên được xem là bị cấm. Mặt khác thẩm quyền chấp thuận hay đồng ý cho phép đối với từng lĩnh vực lại được trao cho các bộ ngành liên quan chứ không phải đầu mối là Bộ kế hoạch đầu tư.
Muốn danh mục này đảm bảo tính khả thi thì các ngành nghề này cần đảm bảo sự thống nhất, minh bạch trong một hệ thống quy phạm và đưới sự quản lý trực tiếp của một cơ quan nào đó mà theo chúng tôi là nên giao cho Bộ KHĐT.
Biên Tập Viên:Theo ông, để xây dựng được danh mục các hoạt động cấm kinh doanh, cần xem xét tới những yếu tố gì?
Luật sư Nguyễn Thanh Hà trả lời phỏng vấn với kênh ANTV
Luật sư Nguyễn Thanh Hà: Để xây dựng được danh mục ngành nghề cấm kinh doanh cần phải đảm tính thống nhất trong các quy phạm pháp luật cũng như các ngành luật như Luật đầu tư, Luật DN, Luật thương mại….
Cần quy định một danh mục duy nhất dựa trên sự phối hợp, thống nhất giữa các cơ quan quản lý chuyên môn.
Đảm bảo sự phối hợp giữa các Cơ quan có thẩm quyền về mặt quản lý chuyên môn trong việc xây dựng các hoạt động cấm kinh doanh để tránh sự xung đột giữa các ngành, lĩnh vực hay chỉ vì bảo vệ lợi ích của ngành, lĩnh vực mình mà Cơ quan quản lý bảo vệ ngành nghề do mình quản lý.
Đảm bảo sự Công khai các ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh do các Cơ quan chuyên môn quản lý.
Xây dựng chi tiết, cụ thể các ngành, lĩnh vực cấm kinh doanh để tạo sự minh bạch đối với các ngành nghề, lĩnh vực cấm này.
Công khai các ngành, lĩnh vực cấm kinh doanh để mọi cá nhân, tổ chức thực hiện quyền kinh doanh biết để không kinh doanh vào ngành nghề cấm.
Biên Tập Viên: Trong vụ cấp giấy phép kinh doanh cho các doanh nghiệp nuôi gián đất tại Bắc Ninh, hiện các doanh nghiệp này đang kiện ngược sở KHĐT sau khi bị buộc phải tiêu hủy gián đất, gây thiệt hại lớn về kinh tế. Theo ông, việc cấp giấy phép kinh doanh của sở KHĐT Bắc Ninh là hợp lý hay không?
Luật sư Nguyễn Thanh Hà:
Hiện tại vụ việc này vẫn đang được giải quyết tại Tòa án theo trình tự thủ tục tố tụng tại Tòa án. Nhưng với tư cách là Luật sư, theo quy định tại Luật DN thì tôi thấy việc Cấp giấy phép kinh doanh của Sở KHĐT tỉnh Bắc Ninh là hợp lý.
Các quy định của Luật Doanh nghiệp và Nghị định 102/2010/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết Luật DN không có quy định cấm kinh doanh con gián. Việc Sở kế hoạch cấpĐKKD cho Doanh nghiệp là công nhận những ngành kề kinh doanh mà pháp luật không cấm.
Nhưng vì tại Quyết định ban hành Danh mục giống vật nuôi được phép sản xuất, kinh doanh ở Việt Nam của Bộ NN&PTNT ban hành năm 2005 lại không cóquy định con gián đất thuộc danh mục được nuôi nên đã được coi là bị cấm nuôi. Đây chính là sự bất cấp hiện nay buộc sửa đổi Luật doanh nghiệp về quy định các ngành nghề cấm kinh doanh. Hiện nay trong dự thảo Luật DN đang muốn xây dựng một danh mục ngành nghề mà pháp luật cấm để tạo khung pháp lý cho cá nhân kinh doanh cũng như tạo hành lang pháp lý cho hoạt động cấp phép của cơ quan có thẩm quyền là Sở KHĐT.
