Khoản 3 Điều 39 Luật Doanh nghiệp 2005 quy định như sau: “Sau thời hạn cam kết lần cuối mà vẫn có thành viên chưa góp đủ số vốn đã cam kết thì số vốn chưa góp được xử lý theo một trong các cách sau đây:
a) Một hoặc một số thành viên nhận góp đủ số vốn chưa góp;
b) Huy động người khác cùng góp vốn vào công ty;
c) Các thành viên còn lại góp đủ số vốn chưa góp theo tỷ lệ phần vốn góp của họ trong vốn điều lệ công ty.
Sau khi số vốn còn lại được góp đủ theo quy định tại khoản này, thành viên chưa góp vốn theo cam kết đương nhiên không còn là thành viên của công ty và công ty phải đăng ký thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh theo quy định của Luật này”.
Như vậy, một người chỉ mất tư cách thành viên khi số vốn mà họ cam kết góp đã được người khác góp thay. Tuy nhiên, thành viên chưa góp chỉ không còn tư cách thành viên đối với số vốn chưa góp; còn đối với số vốn đã góp, họ vẫn là chủ sở hữu. Nếu thành viên chỉ góp một phần trong số vốn cam kết thì vẫn là thành viên đối với phần đã góp. Người không góp vốn chỉ mất tư cách thành viên khi không góp toàn bộ phần vốn đã cam kết và toàn bộ phần vốn này được người khác góp thay.
Tình huống: Công ty trách nhiệm hữu hạn X có vốn điều lệ là 40 tỷ đồng thành lập tháng 10/2006, trong đó có bốn thành viên mỗi người cam kết góp 10 tỷ đồng. Các thành viên thỏa thuận thời hạn góp vốn là một năm kể từ ngày công ty được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Sau khi hết thời hạn trên, hai thành viên góp đủ, hai thành viên còn lại mới góp được mỗi người 5 tỷ đồng. Vì vậy, hai thành viên đã góp đủ nhận góp tiếp mỗi người 5 tỷ đồng. Câu hỏi được đặt ra là: Hai thành viên chưa góp đủ có còn là thành viên công ty hay không?
Như đã phân tích ở trên, các thành viên góp thiếu vốn vẫn là thành viên công ty đối với số vốn đã góp; điều này có nghĩa là các thành viên góp thiếu 5 tỷ vẫn là thành viên công ty đối với số vốn 5 tỷ đồng đã góp.
Tuy nhiên cũng có ý kiến cho rằng thành viên chưa góp đủ và đúng hạn số vốn theo cam kết bất kể trong trường hợp nào đều không còn là thành viên công ty, kể cả thành viên đó đã góp một phần vốn. Ý kiến này không hợp lý vì không thể tước bỏ quyền sở hữu phần vốn đã được xác lập và tước bỏ quyền của thành viên đã góp vốn thật vào công ty. Trên thực tế, cơ quan đăng ký kinh doanh đều hiểu theo cách công nhận quyền của thành viên đối với số vốn đã góp thật sự và chỉ đăng ký thay đổi tỷ lệ vốn góp giữa các thành viên với nhau mà thôi.
Trường hợp này nếu số vốn chưa được góp không được góp thay thì thành viên góp thiếu vẫn là thành viên đối với số vốn cam kết góp 10 tỷ đồng cho đến khi phần vốn chưa góp được góp thay. Trong thời gian chờ góp đủ thì phần vốn chưa góp được coi là khoản nợ của thành viên đối với công ty. Khoản 2 Điều 39 Luật Doanh nghiệp 2005 quy định: “Trường hợp có thành viên không góp đủ và đúng hạn số vốn đã cam kết thì số vốn chưa góp được coi là nợ của thành viên đó đối với công ty; thành viên đó phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại phát sinh do không góp đủ và đúng hạn số vốn đã cam kết”.
Theo Luật gia: Cao Bá Khoát và Luật sư: Trần Hữu Huỳnh.
