Luật sư Nguyễn Thanh Hà, chủ tịch SBLAW đã dành cho kênh truyền hình tài chính kinh doanh VITV bài trả lời phỏng vấn về việc khống chế chi phí lãi vay của doanh nghiệp.
Sau đây là nội dung bài phỏng vấn.
Câu hỏi 1: Nghị định 132/2020/NĐ-CP có việc khống chế chi phí lãi vay chỉ ở mức 30% đang được các doanh nghiệp cho là chưa phù hợp với thực tế tại Việt Nam. Luật sư nhìn nhận như thế nào về vấn đề này?
Trả lời:
Theo điểm a Khoản 3 Điều 16 Nghị định 132/2020/NĐ-CP quy định về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết “a) Tổng chi phí lãi vay sau khi trừ lãi tiền gửi và lãi cho vay phát sinh trong kỳ của người nộp thuế được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp không vượt quá 30% của tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh trong kỳ cộng chi phí lãi vay sau khi trừ lãi tiền gửi và lãi cho vay phát sinh trong kỳ cộng chi phí khấu hao phát sinh trong kỳ của người nộp thuế;”. Nghị định 132/2020/NĐ-CP được ban hành với mục đích chống chuyển giá đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, nhằm kiểm soát và giảm thiểu rủi ro tài chính. Tuy nhiên, việc áp dụng giới hạn 30% tổng chi phí lãi vay, theo xu hướng thường thấy ở các nước phát triển, không phản ánh đúng bức tranh kinh tế thực tế của Việt Nam – một nền kinh tế đang phát triển với hầu hết các doanh nghiệp đều có vốn mỏng và đang trong giai đoạn khởi nghiệp, đòi hỏi sự sử dụng nhiều vốn vay.
Một trong những lý do khiến việc này trở nên không hợp lý là do nó hạn chế khả năng doanh nghiệp trong việc tìm kiếm nguồn vốn và quản lý rủi ro tài chính. Môi trường kinh doanh và tài chính thường xuyên trải qua biến động khó lường. Áp đặt một “mức trần” tổng chi phí lãi vay có thể làm giảm khả năng thích ứng của doanh nghiệp trước những thách thức và cơ hội mới.
Không chỉ vậy, “mức trần” này còn tạo áp lực không cần thiết cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp sẽ phải tuân thủ mức giới hạn đó, điều này có thể làm hạn chế khả năng tối ưu hóa lợi nhuận thông qua việc tìm kiếm các cơ hội đầu tư có lợi suất cao hơn, giảm sức hấp dẫn của thị trường tài chính và làm giảm động lực cho các nhà đầu tư.
Hơn nữa, giới hạn “mức trần” cũng tạo ra sự mất cân bằng trong thị trường tài chính. Các doanh nghiệp lớn có thể dễ dàng tuân thủ, nhưng với doanh nghiệp nhỏ và mới thành lập, điều này có thể là rào cản lớn trong việc tiếp cận vốn. Điều này có thể ảnh hưởng đến sự đa dạng và sự cạnh tranh trong thị trường tài chính, tạo ra ưu thế không công bằng giữa các doanh nghiệp nhỏ hoặc mới thành lập so với các doanh nghiệp lớn và có nguồn lực.
Câu hỏi 2: Mới đây, CP có yêu cầu Bộ Tài chính sửa đổi Nghị định này? Theo Luật sư, chúng ta cần sửa đổi như thế nào để đảm bảo phù hợp với thực tiễn.
Trả lời:
Nghị định 132/2020/NĐ-CP đang tạo ra những thách thức không nhỏ cho doanh nghiệp trong nước. Trước tình hình này, có lẽ cần xem xét việc nâng cao mức giới hạn chi phí lãi vay từ 30%, chúng ta có thể xem xét áp dụng một cơ chế linh hoạt hơn. Điều này có thể bao gồm việc đánh giá và xác định mức trần tùy thuộc vào ngành, quy mô doanh nghiệp, và giai đoạn phát triển. Hay tạo ra các phương thức tính toán chi phí lãi vay phù hợp với quy mô của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp lớn có thể chấp nhận mức trần cao hơn, trong khi doanh nghiệp nhỏ và mới thành lập có thể được áp dụng mức trần linh hoạt hơn để tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của họ.
Điều này giúp doanh nghiệp có thêm sự linh hoạt trong quản lý tài chính. Tuy nhiên, nâng cao giới hạn chi phí lãi vay chỉ là một phần giải pháp. Cần thực hiện các biện pháp chống chuyển giá hiệu quả để bảo vệ lợi ích quốc gia và tạo điều kiện công bằng cho cả doanh nghiệp trong và ngoài nước. Đồng thời, cần thiết lập một khuôn khổ pháp lý rõ ràng và hiệu quả để quản lý chặt chẽ các hoạt động chống chuyển giá.
