Để tăng cường hiệu quả của hoạt động quản lý và sử dụng nguồn vốn ODA và nguồn vốn hỗ trợ ưu đãi từ các nhà tài trợ , ngày 23 tháng 04 năm 2013, Chính phủ ban hành Nghị định số 38/2013/NĐ-CP về quản lý và sử dụng nguồn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và nguồn vốn ưu đãi của các nhà tài trợ. Nghị định chính thức có hiệu lực từ ngày 06 tháng 06 năm 2013 đã tạo ra những sự thay đổi quan trọng so với Nghị định Nghị định số 131/2006/NĐ-CP ngày 09 tháng 11 năm 2006 điều chỉnh hoạt động này trước đó.
Để góp phần làm rõ nội dung Nghị định quan trọng này, chúng tôi xin được giới thiệu những thay đổi quan trọng trong Nghị định số 38 nêu trên
Về phạm vi điều chỉnh
Trong phạm vi điều chỉnh của Nghị định số 38 đã có sự phân biệt rõ ràng giữa hai loại nguồn vốn. Theo đó, Nghị định số 38 sẽ điều chỉnh hoạt động quản lý và sử dụng nguồn hỗ trợ phát triển chính thức ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ ( tên gọi chung cho Chính phủ nước ngoài, tổ chức quốc tế, các tổ chức liên Chính phủ hoặc liên quốc gia) cấp cho Nhà nước hoặc Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Về phương thức cung cấp ODA và vốn vay ưu đãi
Nghị định số 38 bãi bỏ phương thức hỗ trợ ODA cho các ngành. Thay vào đó phương thức viện trợ phi dự án. Đây là phương thức cung cấp vốn ODA không theo dự án cụ thể mà trong đó viện trợ sẽ được cung cấp dưới dạng tiền, hiện vật, viện trợ mua sắm hàng hóa, chuyên gia.
Về nguyên tắc cơ bản trong quản lý và sử dụng nguồn vốn ODA
Nghị định số 38 tạo điều kiện thuận lợi cho khu vực tư nhân được tiếp cận với nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi trên cơ sở chia sẻ lợi ích và rủi ro giữa Nhà nước và tư nhân. Điều này được đưa vào một trong các nguyên tắc cơ bản trong quản lý và sử dụng nguồn vốn ODA. Bên cạnh đó, Nghị định cũng có riêng một điều khoản quy định cụ thể về hình thức tiếp cận nguồn vốn này đối với khu vực tư nhân.
Về lĩnh vực ưu tiên sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi
Điểm đặc biệt chú ý trong Nghị định số 38 là hoạt động thúc đẩy hỗ trợ thương mại, đầu tư, tài chính, ngân hàng, du lịch và một số lĩnh vực sản xuất kinh doanh nhằm tăng cường sự cạnh tranh của nền kinh tế được coi là môt trong các lĩnh vực ưu tiên sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi. Một lĩnh vực quan trọng nhưng không nằm trong các lĩnh vực ưu tiên sử dụng nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi trong Nghị định số 131.
Về thời hạn thẩm định văn kiện, chương trình dự án tính từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ
Thời hạn thẩm định văn kiện, chương trình dự án theo Nghị định số 38 lâu hơn so với thời hạn được quy định trong Nghị định số 131. Cụ thể, thời hạn tối đa là 90 ngày làm việc gấp đôi thời hạn quy định cũ là 45 ngày làm việc.
Về các trường hợp không thành lập Ban quản lý dự án
Nghị định số 131 giao toàn quyền cho chủ đầu tư dự án quyết định việc thành lập Ban quản lý dự án. Nhưng Nghị định số 38 quy định cụ thể những trường hợp nào không thành lập Ban quản lý dự án. Theo đó có 3 trường hợp mà chủ đầu tư sử dụng bộ máy chuyên môn của mình để quản lý, điều hành chương trình, dự án hoặc thuê người có chuyên môn, kinh nghiệm để giúp quản lý , thực hiện chương trình, dự án.
