Luật sư Nguyễn Thanh Hà – Chủ tịch Công ty Luật TNHH SB LAW đã trả lời trên Báo Giao thông về những trường hợp lỗi hộp số xe Ford. Dưới đây là nội dung chi tiết:
1/ Với trường hợp lỗi hộp số xe Ford khách hàng có nên kiện ra tòa hay không? Có cần cơ quan quản lý nhà nước nào hay Hiệp hội bảo vệ người tiêu dùng đồng hành cùng hay không?
Trả lời:
Theo tôi, nếu thấy quyền lợi của mình bị xâm hại, người tiêu dùng có thể sử dụng toà án làm cơ quan giải quyết để bảo vệ mình
Trong trường hợp này, nếu có sự vào cuộc của Hiệp hội bảo vệ người tiêu dùng hay cơ quan quản lý nhà nước thì việc giải quyết vụ việc sẽ rất hiệu quả, bảo vệ tốt nhất quyền lợi của người tiêu dùng.
2/ Để kiện một hãng xe như cần làm những thủ tục gì và bước đi như thế nào (đầu tiên gửi đơn khiếu nại tới đâu, trình tự ra sao, bao giờ gửi đơn kiện)? Trong trường hợp nhiều người gặp lỗi thì nên kiện riêng lẻ từng người hay làm đơn kiện tập thể?
Trả lời:
Điểm a Khoản 1 Điều 39 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 quy định như sau:
“Điều 39. Thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ
1. Thẩm quyền giải quyết vụ án dân sự của Tòa án theo lãnh thổ được xác định như sau:
a) Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, nếu bị đơn là cá nhân hoặc nơi bị đơn có trụ sở, nếu bị đơn là cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các Điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật này; …”.
Như vậy, khi quyền lợi bị xâm hại, người tiêu dùng có thể khởi kiện đối tượng vi phạm tại Tòa án nơi bị đơn có trụ sở.
Để Tòa án thụ lý, người tiêu dùng cần phải có yêu cầu rõ ràng, cụ thể và có chứng cứ chứng minh được yêu cầu khởi kiện của mình là có căn cứ.
Cụ thể, theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự 2015, kèm với đơn khởi kiện, người tiêu dùng cần phải cung cấp các thông tin, tài liệu, chứng cứ, như:
– Hợp đồng mua bán xe giữa Khách hàng và hãng xe;
– Các giấy tờ liên quan đến bảo hành, bảo hiểm với chiếc xe;
– Các bằng chứng, chứng minh lỗi của hãng xe;
Tòa án sẽ giải quyết vụ án căn cứ yêu cầu của người tiêu dùng và trên cơ sở các hồ sơ, tài liệu do các bên cung cấp.
Trong trường hợp này, nếu nhiều người gặp lỗi thì có thể làm đơn kiện tập thể. Việc người tiêu dùng ủy quyền cho cá nhân hoặc tổ chức đứng ra thay mặt khởi kiện sẽ giúp quá trình chứng minh thiệt hại nhanh hơn, chính xác hơn, kỹ càng hơn. Thực tế, trình độ nhận thức và kiến thức pháp luật của người dân không đồng đều. Khi họ ủy quyền cho người hiểu biết hơn hoặc một cơ quan có chuyên môn thì công việc sẽ trôi chảy và có khả năng đạt kết quả tốt hơn nhiều.
Người tiêu dùng còn tiết kiệm được rất nhiều thời gian, công sức, tiền bạc vì không phải trực tiếp lui tới tòa nhiều lần. Nó cũng khắc phục được “quán tính rề rà” của đương sự mỗi khi tham gia các vụ án tại tòa vì họ chỉ việc ngồi nhà chờ kết quả từ người, từ nơi mình đã tin tưởng ủy quyền, …
3/ Vì đây là lỗi kỹ thuật ô tô nên tự người dân đánh giá rất khó khăn, để có bằng chứng xác thực đó là lỗi thì phải làm thế nào, cần có giám định từ phía cơ quan nào hay chỉ cần chuyên gia kỹ thuật xác định?
Trả lời:
Theo tôi, vì đây là những vấn đề kỹ thuật, để có thể có một phán quyết đúng đắn, có thể Toà án sẽ phải trưng cầu một công ty giám định độc lập, kết quả giám định có thể là một chứng cứ quan trọng để toà án xem xét và ra quyết định về thắng thua ở vụ kiện này.
4/ Các quy định pháp luật hiện nay để đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng, đặc biệt là ô tô hiện nay theo anh có thiếu sót gì không? Có cần phải bổ sung gì hay không?
Trả lời:
Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010, có hiệu lực từ ngày 1/7/2011 đã tạo lập hành lang pháp lý cần thiết cho việc bảo vệ người tiêu dùng, xác lập được sự ổn định trong quan hệ giữa người tiêu dùng với các tổ chức, cá nhân kinh doanh. Từ đó đã hình thành được nền tảng tư duy mới trong công tác quản lý nhà nước về bảo vệ người tiêu dùng và thiết lập được vị thế các tổ chức xã hội tham gia bảo vệ, hướng tới mục tiêu xã hội hóa công tác bảo vệ người tiêu dùng.
Tuy nhiên, một số quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng bộc lộ sự bất cập, quy định đề ra trong Luật chưa được cụ thể hóa và thực hiện nghiêm túc; công tác quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng còn nhiều hạn chế; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng còn yếu kém, …
Ví dụ như:
Thứ nhất, các quyền cơ bản của người tiêu dùng:
Theo quy định tại Điều 8 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010, quyền của NTD được nhà làm luật quy định khá chi tiết và tương đối bao quát trên các lĩnh vực. Tuy nhiên, có một số nội dung quan trọng gắn liền với quyền lợi của NTD, nhưng chưa được ghi nhận trong quy định về quyền cơ bản của NTD, đó là, quyền được thông tin về điều kiện mua bán, cung cấp, bảo hành của các hàng hoá dịch vụ; quyền được giao kết hợp đồng một cách công bằng; …Hơn nữa, tuy là quyền cơ bản của NTD, nhưng xét về lô gic nhà làm luật lại chưa quy định nghĩa vụ của các chủ thể có liên quan là cơ quan quản lý Nhà nước, tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ trong việc tôn trọng và bảo đảm quyền của NTD được thực thi trên thực tế. Cũng như vấn đề giải quyết tranh chấp phát sinh của các cơ quan có thẩm quyền nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của NTD.
Thứ hai, các quy định có liên quan đến trách nhiệm sản phẩm:
NTD là đối tượng thụ hưởng của hoạt động bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, nên khi lựa chọn sản phẩm cho mình, cần có các kiến thức nhất định về chất lượng sản phẩm hàng hóa nói chung. Điều quan trọng hơn là NTD hãy lên tiếng khi quyền lợi bị xâm phạm, thông qua việc phản ánh, khiếu nại đến các cơ quan chức năng, các tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi NTD, về những hành vi vi phạm của doanh nghiệp, cá nhân.
Trách nhiệm của nhà sản xuất đối với sản phẩm do mình tạo ra rõ ràng là đã được quy định trong pháp luật về chất lượng sản phẩm. Trên thực tế, NTD thường không thiết lập quan hệ pháp lý trực tiếp với nhà sản xuất mà khi sản phẩm, hàng hóa đến được tay NTD đã trải qua nhiều khâu của hệ thống phân phối, đặc biệt là những hàng hóa nhập khẩu. Điều này sẽ dẫn đến tình trạng là người cung cấp sản phẩm, hàng hóa cần phải chịu trách nhiệm về khuyết tật của sản phẩm mà chính họ không tạo ra. Từ đây nảy sinh chế định pháp lý về trách nhiệm sản phẩm (product liability), theo đó, nhà sản xuất hàng hóa phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho NTD, được hình thành do khuyết tật của sản phẩm, mặc dù, NTD có thể không có giao dịch trực tiếp với nhà sản xuất.
Như vậy, trách nhiệm sản phẩm không phải là trách nhiệm phát sinh trực tiếp từ quan hệ tiêu dùng và như thế chế độ trách nhiệm pháp lý do vi phạm hợp đồng (dân sự), theo pháp luật dân sự, khó có thể áp dụng để bảo vệ quyền lợi của NTD.
Cũng phải thừa nhận rằng, công tác bảo vệ quyền lợi NTD vốn rất nhiều khó khăn, thách thức. Vì thế, trách nhiệm của cơ quan chức năng trong phối hợp với các cơ quan chuyên môn, như: Tiêu chuẩn- Đo lường- Chất lượng, Quản lý thị trường, Y Tế dự phòng, Quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm giám sát về nhãn mác, chất lượng, định lượng hàng hoá trên thị trường; giám sát về tình hình chống buôn lậu, hàng giả, gian lận thương mại; thông tin cho NTD về tình hình thị trường, giá cả, đo lường và chất lượng hàng hóa, dịch vụ, vệ sinh an toàn thực phẩm.
Đồng thời, hãy xem những yêu cầu, nguyện vọng của NTD là động lực cạnh tranh và phát triển của doanh nghiệp.
